Rác thải từ nhựa – Nguyên nhân và biện pháp khắc phục

Rác thải từ nhựa – Nguyên nhân và biện pháp khắc phục

1. Rác thải nhựa là gì?

Nhựa hay chất dẻo tổng hợp là sản phẩm không có sẵn trong tự nhiên mà do con người tạo ra. Chúng có thời gian phân hủy rất lâu, có thể kéo dài đến cả trăm, ngàn năm (chai nhựa mất tới 450 – 1000 năm mới phân hủy, ống hút nhựa và túi nilon thì phải mất tới 100 – 500 năm…).

Rác thải nhựa là những sản phẩm nhựa sau khi đã sử dụng và được thải ra môi trường như: Túi nhựa, chai nhựa, ống hút nhựa, các loại chất dẻo tổng hợp… 

2. Nguồn gốc rác thải nhựa

Theo báo cáo của Liên Hợp Quốc mỗi năm cả thế giới có khoảng 300 triệu tấn rác thải nhựa (trong đó, Việt Nam có khoảng 1,8 triệu tấn) đến từ nhiều nguồn khác nhau như:

• Rác thải nhựa từ sinh hoạt: Là rác thải phát sinh từ hoạt động sinh hoạt hàng ngày của con người như túi nilon, chai nhựa, hộp nhựa,… Đặc biệt, với đời sống ngày càng bận rộn như hiện nay thì nhu cầu sử dụng các sản phẩm thức ăn nhanh, đồ dùng 1 lần ngày càng cao, kéo theo đó là lượng rác thải nhựa cũng tăng lên theo cấp số nhân.
• Rác thải nhựa từ hoạt động công nghiệp: Rác thải nhựa cũng xuất hiện từ các nhà máy, xí nghiệp, khu công nghiệp… trong cả quá trình sản xuất, thi công lẫn quá trình sinh hoạt của cán bộ nhân viên, công nhân viên.
• Rác thải nhựa từ các khu du lịch, dịch vụ: Các điểm buôn bán, khu vui chơi giải trí, nhà hàng, khách sạn… cũng là nơi xuất phát của rất nhiều rác thải nhựa.
• Rác thải nhựa từ y tế: Do đặc thù của ngành y tế là sử dụng đồ dùng 1 lần để giảm thiểu nguy cơ lây nhiễm, quy định nghiêm ngặt về an toàn nên lượng rác thải nhựa từ y tế là rất lớn. Các loại rác thải từ y tế gồm: túi nilon, bao gói vật tư thiết bị y tế, dụng cụ đóng gói thuốc, hóa chất hay kim tiêm, găng tay, chai, lọ, thuốc… 
• Rác thải từ hàng hóa nhập khẩu: Khi nhập khẩu hàng hóa từ nước ngoài, nhất là nhu cầu mua hàng Trung Quốc tăng cao thì lượng rác thải nhựa từ các túi, hộp nhựa đựng đồ tăng lên rất nhanh.

3. Tình trạng rác thải nhựa mỗi năm

Theo báo cáo của Chương trình Môi trường Liên Hợp quốc, mỗi năm thế giới sử dụng 500 tỷ túi nhựa và khoảng 40% nhựa được sản xuất dùng để đóng gói. Từ năm 1969 đến nay, lượng nhựa tiêu dùng đã tăng gấp 20 lần và sẽ có tăng nhanh theo cấp số nhân trong tương lai.

Còn theo số liệu từ đại diện FAO, mỗi năm Việt Nam thải ra môi trường 1,8 triệu tấn nhựa, trong đó có khoảng 730.000 tấn bị thải ra biển. Bình quân hàng tháng mỗi hộ gia đình dùng và thải ra 1kg túi nilon. Đặc biệt, con số 80 tấn là khối lượng nhựa và nilon mà Hà Nội và TP. HCM thải ra môi trường trong một ngày.

Cũng theo phát biểu của Liên Hợp Quốc thì lượng rác thải mà mỗi năm thế giới thải ra môi trường này đủ để bao quanh trái đất 4 lần, số lượng này còn không ngừng tăng lên mỗi ngày.  

Có thể nói, những con số nói trên sẽ khiến bất cứ ai cũng phải giật mình vì hiểm họa khủng hoảng rác thải trầm trọng. 

4. Tác hại của rác thải nhựa

Hiểm họa rác thải nhựa hiện đang là vấn đề nhức nhối mang tính toàn cầu, bởi chúng có tác động xấu đến sức khỏe và cả môi trường sống của chính chúng ta.

4.1. Tác hại đối với sức khỏe con người

Rác thải nhựa có thời gian phân huỷ dài, và trong quá trình phân huỷ lên đến cả 100 năm thậm chí 1000 năm đó, chúng sẽ bị phân rã thành các mảnh nhựa siêu nhỏ. 

Những hạt vi nhựa (microplastic) này đi vào nguồn nước, đất, không khí, thức ăn… và khi con người tiếp xúc, ăn phải những mảnh vi nhựa này thì sẽ ảnh hưởng trực tiếp tới sức khỏe. Đây cũng là nguyên nhân gây ra nhiều bệnh nguy hiểm như mất cân bằng hoóc-môn, bệnh về hô hấp, bệnh về thần kinh… 

Ngoài ra, theo các nhà khoa học việc xử lý rác thải nhựa bằng cách đốt cũng gây ra nhiều nguy hiểm cho sức khoẻ cả cộng đồng. Khi đốt rác thải nhựa sẽ tạo ra khí dioxin và fura… gây khó thở, rối loạn tiêu hoá, làm tăng khả năng ung thư…

4.2. Đối với sinh vật biển

Chuyên gia Hà Thanh Biên (Tổng cục Biển và Hải đảo Việt Nam) cho biết hiện trên biển có khoảng 393 triệu tấn nhựa đang phân tán khắp nơi và trở thành mối đe dọa nguy hiểm cho sinh vật biển.

• Có đến hơn 260 loài sinh vật biển bị vướng hay ăn phải các mảnh rác thải nhựa trên biển, gây phá hủy tế bào, tác động xấu tới hệ tiêu hóa… hoặc làm tắc khí quản gây ngạt thở. Theo thống kê, bình quân trong mỗi con cá chứa khoảng 2.1 mảnh vi nhựa. Đây chính là nguyên nhân gây tử vong cho nhiều loài động vật. 
• Việc trong sinh vật biển chứa nhiều mảnh vi nhựa, các rác thải nhựa trôi nổi trên biển, cũng là nguyên nhân gây phá huỷ hay suy giảm đa dạng sinh học, làm thay đổi cấu trúc, thành phần của hệ sinh thái biển.
• Ngoài ra, rác nhựa gây ra một bãi rác khổng lồ trên biển, làm ô nhiễm trầm trọng môi trường biển, khiến nhiều sinh vật biển không còn “nhà” để sống và phát triển.

4.3. Đối với môi trường

Chất thải nhựa do khó phân huỷ nên khi xử lý bằng cách chôn lấp sẽ tồn tại cả trăm năm dưới đất. Lúc này sẽ các hạt vi nhựa bị phân rã sẽ làm ô nhiễm nguồn nước ngầm, hoặc gây ra thay đổi tính chất vật lý của đất, làm đất không giữ được nước, ảnh hưởng đến sự phát triển của cây xanh. 

Còn với những rác thải nhựa do bị vứt hoặc bị cuốn trôi theo nước mưa xuống cống, sông, hồ, sông… sẽ làm thu hẹp diện tích ao, hồ, sông ngày; gây cản trở các dòng chảy, tắc cống rãnh thoát nước, ảnh hưởng đến sinh hoạt của con người…

5. Biện pháp chống rác thải nhựa 

Hãy tưởng tượng cuộc sống sau này chúng ta sẽ ra sao nếu như thế giới tràn ngập rác thải nhựa và túi nilon? Vì thế, để tránh tình trạng này hãy chung tay xử lý rác thải nhựa, túi nilon ngay từ hôm nay, trước khi quá muộn.

Về phía các cấp chính quyền, các đơn vị doanh nghiệp nên:

• Đẩy mạnh tuyên truyền, nâng cao nhận thức cộng đồng cũng như tác hại khi sử dụng túi ni lông, đồ nhựa.
• Vận động người dân “nói không với túi nilon”, vất rác đúng nơi quy định và chủ động phân loại rác ngay tại nguồn.
• Kết hợp với các nhà máy xử lý chất thải tăng cường các hoạt động thúc đẩy ý thức người dân như: đổi rác nhựa lấy đồ dùng như cây cảnh, đồ ăn, mũ bảo hiểm… để tiện thu gom, phân loại và tái chế rác thải nhựa.
• Tăng thuế và cấp phép chặt chẽ với hệ thống kiểm soát chặt chẽ việc sản xuất sản phẩm nhựa.
• Nói không với việc nhập khẩu rác thải từ nước ngoài về tái sử dụng.

Về phía mỗi cá nhân, hãy tự ý thức và thay đổi từ chính mình:

Việc sử dụng bao bì nhựa một lần vô cùng tiện lợi nên rất khó để thay đổi, nhưng bạn hãy vì môi trường sống và vì chính mình để góp phần giảm thiểu rác thải nhựa:

• Bỏ rác đúng nơi quy định, không vứt rác bừa bãi, chủ động phân loại rác thải.
• Hạn chế tối đa việc sử dụng đồ nhựa một lần. 
• Nên dùng chai thủy tinh thay cho chai nhựa. Và nếu sử dụng chai nhựa thì nên tận dụng để làm lọ đựng văn phòng phẩm, chậu trồng cây, ví tiền hay ly nước uống cho chim…
• Dùng các sản phẩm thân thiện với môi trường thay cho đồ nhựa. 
• Đối với nhà có trẻ nhỏ nên xài bỉm vải thay bỉm nhựa.
• Hãy từ bỏ dần thói quen nhai kẹo cao su.
• Các bậc cha mẹ kết hợp với giáo viên rèn luyện và hình thành thói quen vứt rác đúng nơi quy định và sử dụng các đồ dùng thân thiện với môi trường từ khi các con còn bé.
• Ba mẹ phải làm gương cho con cái trong việc hình thành thói quen giữ gìn vệ sinh môi trường xung quanh là cách giáo dục thiết thực nhất…

Với những tác hại và hệ luỵ do rác thải nhựa gây ra, việc giảm tiêu thụ những sản phẩm từ nhựa hay nilon là rất cần thiết. Thay vào đó, bạn hãy thay thế bằng những sản phẩm có nguồn gốc thiên nhiên, thân thiện với môi trường.

Nguồn: Internet.

Tìm hiểu các loại lò đốt rác thải tại ĐÂY.

Liên hệ tư vấn mua lò đốt rác: 0327114521 (Nhật Minh)